Xơ vữa động mạch là cụm từ chúng ta thường nghe, nhìn thấy ở nhiều nơi, trên các trang báo, kênh quảng cáo truyền hình,… Đây là một bệnh lý liên quan đến trạng thái xơ vữa của động mạch cung cấp máu cho các cơ quan cơ thể. Có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào và diễn ra âm thầm trong một khoảng thời gian dài, xơ vữa động mạch khó phát hiện và cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hại sức khỏe. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những hiểu biết cần có để phòng trách, cải thiện xơ vữa động mạch cũng như các tác hại của nó.
Mục lục bài viết
1. Xơ vữa động mạch là gì?
2. Nguyên nhân hình thành các mảng bám xơ vữa
Quá trình hình thành các mảng bám này được gọi chung là phản ứng viêm của lớp nội mạc động mạch. Các tác nhân có thể dẫn đến xơ vữa động mạch bao gồm các tình trạng bất thường của dòng máu chảy trong mạch, máu nhiễm mỡ (hay rối loạn lipid máu, trong đó, hàm lượng cholesterol và triglyceride máu tăng cao), tiểu đường, huyết áp cao, hút thuốc, béo phì, lười vận động, chế độ ăn thừa chất, các bệnh về thận, cấy ghép tim…
Những bất thường này gây ra sự rối loạn chức năng nội mạc, kích thích sản xuất các phân tử bám dính, ức chế sản sinh nitric oxide – một chất làm giãn mạch máu và có khả năng kháng viêm. Cùng với đó, các thành phần lipid máu lưu thông với hàm lượng lớn, đặc biệt là LDL Cholesterol, là tác nhân hình thành các vệt mỡ – dấu hiệu điển hình của xơ vữa động mạch.
3. Tác hại của xơ vữa động mạch
Các mảng bám xơ vữa có thể ổn định (bám cố định trên thành mạch) hoặc không ổn định (nứt vỡ, rơi ra khỏi thành mạch), nhưng đều gây ảnh hưởng xấu là làm gián đoạn dòng chảy máu lưu thông trong mạch và đến các bộ phận cơ thể.
Xơ vữa động mạch làm cứng, hẹp mạch máu. Một khi các mảng bám rơi vỡ, chúng kích thích hình thành huyết khối (cục máu đông) làm tắc nghẽn mạch máu. Sự tắc nghẽn đột ngột có thể gây biến chứng não (như đột quỵ), những bộ phận mà mạch đó cung cấp máu, thậm chí dẫn đến tử vong.
4. Điều trị xơ vữa động mạch
Các phương pháp điều trị xơ vữa động mạch bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc và phẫu thuật
4.1 Thay đổi lối sống
Bạn có thể thay đổi một số yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch như ngừng hút thuốc, giảm mức cholesterol, đường (glucose) hấp thụ, tăng cường vận động, ăn kiêng có chừng mực và kiểm soát huyết áp.
4.2. Dùng thuốc
Các phân loại thuốc sau đây có thể được dùng trong điều trị bệnh, đương nhiên cần có sự cho phép và chỉ dẫn của các bác sĩ, chuyên gia:
- Thuốc chống kết tập tiểu cầu. Đây là những loại thuốc được sử dụng để làm giảm khả năng kết dính của các tiểu cầu trong máu với nhau và gây ra cục máu đông
- Thuốc chống đông máu. Còn được gọi là thuốc làm loãng máu, những loại thuốc này hoạt động khác với thuốc chống kết tập tiểu cầu để giảm khả năng đông máu.
- Thuốc giảm cholesterol. Đây là những loại thuốc được sử dụng để làm giảm chất béo (lipid) trong máu, đặc biệt là cholesterol lipid tỷ trọng thấp (LDL).
- Thuốc huyết áp.
4.3 Phẫu thuật
Một số phẫu thuật các bác sĩ có thể áp dụng để điều trị bệnh xơ vữa động mạch gồm có: nong mạch vành và bắc cầu động mạch vành.