BẢN TIN

Xơ vữa động mạch tổng hợp thông tin cơ bản

Xơ vữa động mạch là cụm từ chúng ta thường nghe, nhìn thấy ở nhiều nơi, trên các trang báo, kênh quảng cáo truyền hình,… Đây là một bệnh lý liên quan đến trạng thái xơ vữa của động mạch cung cấp máu cho các cơ quan cơ thể. Có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào và diễn ra âm thầm trong một khoảng thời gian dài, xơ vữa động mạch khó phát hiện và cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hại sức khỏe. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những hiểu biết cần có để phòng trách, cải thiện xơ vữa động mạch cũng như các tác hại của nó.

Xơ vữa động mạch tổng hợp thông tin cơ bản
Hình ảnh minh họa mạch máu xơ vữa

1. Xơ vữa động mạch là gì?

Xơ vữa động mạch là hiện tượng động mạch trở nên dày, cứng do sự tích tụ các mảng bám ở lớp lót bên trong (nội mạc) của động mạch. Các mảng bám này đươc hình thành từ sự lắng đọng của các chất béo, cholesterol, chất thải tế bào, canxi và fibrin. Bệnh có thể xuất hiện từ khi còn nhỉ, tiến triển nhanh hoặc chậm tùy thuộc vào nhiều yếu tố.
Phạm vi ảnh hưởng: động mạch lớn và trung bình, bao gồm động mạch vành, động mạch cảnh và động mạch não; động mạch chủ và các nhánh cũng như các động mạch chi lớn. Đây là nguyên nhân gây ra số lượng lớn các ca tử vong liên quan đến tim ở Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia phát triển (do bệnh có liên quan nhiều đến lối sống và chế độ dinh dưỡng thừa chất béo).

2. Nguyên nhân hình thành các mảng bám xơ vữa

Quá trình hình thành các mảng bám này được gọi chung là phản ứng viêm của lớp nội mạc động mạch. Các tác nhân có thể dẫn đến xơ vữa động mạch bao gồm các tình trạng bất thường của dòng máu chảy trong mạch, máu nhiễm mỡ (hay rối loạn lipid máu, trong đó, hàm lượng cholesterol và triglyceride máu tăng cao), tiểu đường, huyết áp cao, hút thuốc, béo phì, lười vận động, chế độ ăn thừa chất, các bệnh về thận, cấy ghép tim…

Xơ vữa động mạch tổng hợp thông tin cơ bản
Thừa cân, béo phì là một trong các tác nhân gây xơ vữa động mạch

Những bất thường này gây ra sự rối loạn chức năng nội mạc, kích thích sản xuất các phân tử bám dính, ức chế sản sinh nitric oxide – một chất làm giãn mạch máu và có khả năng kháng viêm. Cùng với đó, các thành phần lipid máu lưu thông với hàm lượng lớn, đặc biệt là LDL Cholesterol, là tác nhân hình thành các vệt mỡ – dấu hiệu điển hình của xơ vữa động mạch.

3. Tác hại của xơ vữa động mạch

Các mảng bám xơ vữa có thể ổn định (bám cố định trên thành mạch) hoặc không ổn định (nứt vỡ, rơi ra khỏi thành mạch), nhưng đều gây ảnh hưởng xấu là làm gián đoạn dòng chảy máu lưu thông trong mạch và đến các bộ phận cơ thể.

Xơ vữa động mạch làm cứng, hẹp mạch máu. Một khi các mảng bám rơi vỡ, chúng kích thích hình thành huyết khối (cục máu đông) làm tắc nghẽn mạch máu. Sự tắc nghẽn đột ngột có thể gây biến chứng não (như đột quỵ), những bộ phận mà mạch đó cung cấp máu, thậm chí dẫn đến tử vong.

4. Điều trị xơ vữa động mạch

Các phương pháp điều trị xơ vữa động mạch bao gồm thay đổi lối sống, dùng thuốc và phẫu thuật

4.1 Thay đổi lối sống

Bạn có thể thay đổi một số yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch như ngừng hút thuốc, giảm mức cholesterol, đường (glucose) hấp thụ, tăng cường vận động, ăn kiêng có chừng mực và kiểm soát huyết áp.

Xơ vữa động mạch tổng hợp thông tin cơ bản
Ăn uống lành mạch trong điều trị và phòng tránh xơ vữa động mạch

4.2. Dùng thuốc

Các phân loại thuốc sau đây có thể được dùng trong điều trị bệnh, đương nhiên cần có sự cho phép và chỉ dẫn của các bác sĩ, chuyên gia:

  • Thuốc chống kết tập tiểu cầu. Đây là những loại thuốc được sử dụng để làm giảm khả năng kết dính của các tiểu cầu trong máu với nhau và gây ra cục máu đông
  • Thuốc chống đông máu. Còn được gọi là thuốc làm loãng máu, những loại thuốc này hoạt động khác với thuốc chống kết tập tiểu cầu để giảm khả năng đông máu.
  • Thuốc giảm cholesterol. Đây là những loại thuốc được sử dụng để làm giảm chất béo (lipid) trong máu, đặc biệt là cholesterol lipid tỷ trọng thấp (LDL).
  • Thuốc huyết áp.

4.3 Phẫu thuật

Một số phẫu thuật các bác sĩ có thể áp dụng để điều trị bệnh xơ vữa động mạch gồm có: nong mạch vành và bắc cầu động mạch vành.

5. Xơ vữa động mạch có thể phòng tránh được không?

Bạn có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn quá trình xơ vữa động mạch bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ. Điều này bao gồm việc áp dụng một lối sống lành mạnh. Một chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân, hoạt động thể chất thường xuyên, đều đặn và không hút thuốc có thể giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, thịt gà bỏ da, hải sản và các sản phẩm từ sữa không béo hoặc ít chất béo, đồng thời hạn chế natri, đường tinh chế và ngũ cốc, và chất béo rắn.
Nếu bạn có nguy cơ bị xơ vữa động mạch do tiền sử gia đình, hoặc cholesterol cao, bạn nên dùng thuốc theo chỉ dẫn của bệnh viện hoặc chuyên gia tư vấn.
Xơ vữa động mạch tổng hợp thông tin cơ bản
Tìm gặp bác sĩ tư vấn
Như vậy, có vài điều mà các quý bạn đọc cần lưu ý về xơ vữa động mạch. Các mảng bám xơ vữa được hình thành trong thời gian dài và có thể phát hiện muộn. Do đó, luôn luôn tuân thủ lối sinh hoạt lành mạnh, với chế độ ăn uống, tập luyện thích hợp, tránh xa những yếu tố gây hại cho sức khỏe cũng như trang bị kiến thức cả về những bệnh lý liên quan. Hy vọng những thông tin đã nêu trên sẽ hữu ích đối với các bạn.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *